De visioenen van Ida Peerdeman
Column: Chris Houtman
Gepubliceerd: 11 juni 2021
Op 17 juni aanstaande is het vijfentwintig jaar geleden dat de in Alkmaar geboren rooms katholieke zieneres Ida Peerdeman kwam te overlijden. Isje Johanna, zoals ze formeel heette, zag op 13 augustus 1905 het levenslicht op het Klein Nieuwland te Alkmaar. Ze was de vierde dochter in het gezin van Rembertus Peerdeman en zijn vrouw Helena de Hoijer, dat ook nog was gezegend met een zoon. De kleine Ida werd gedoopt in de Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord. Na het faillissement van haar vader, een bescheiden textielhandelaar, verhuisde het gezin in 1911 naar Amsterdam en het was daar dat Ida, in 1917 haar eerste paranormale ervaring beleefde, kort nadat in het Portugese Fatima de maagd Maria aan drie herderskinderen was verschenen en de katholieke dag- en weekbladen daar vol van hadden gestaan. Ook Ida zag Maria, eerst in een helder wit licht op straat en later in de huiskamer van hun krappe woning in de Amsterdamse Uiterwaardenstraat 408, vier hoog, maar de familie zweeg erover, uit angst dat men Ida voor gek zou verslijten. Op twintigjarige leeftijd kreeg ze het gevoel bezeten te zijn door de duivel die haar bijna onder de tram zou hebben geduwd. Of ze had lopen dagdromen en niet goed opgelet in het verkeer, dat kan natuurlijk ook, maar bij aanstaande heiligen weet je dat nooit. Hoe dan ook: haar paranormale ervaringen werden serieus genomen en er kwam een heuse exorcist aan te pas om Ida van haar satanische bezetenheid te verlossen. De duivel bleef hierna weg en in plaats van hem zou Maria tot 1959 maar liefst vijfenvijftig keer aan de geboren Alkmaarse zijn verschenen. In de openbaringen die alleen door Ida werden waargenomen, herhaalde ze hardop de boodschappen die haar vanuit de hemel werden doorgegeven, zodat een van haar zussen die ‘live’ kon opschrijven. In één van die openbaringen gaf Maria aan dat ze ‘De Vrouwe van alle volkeren’ genoemd wilde worden, verder waren er allerlei onduidelijke voorspellingen over het lot van de wereld en de RK kerk in het bijzonder. Voer voor psychologen zou je denken, maar op de een of andere manier maakte Ida, die in het dagelijks leven werkzaam was als kantoorbediende op de Boldoot fabriek in Amsterdam, in bepaalde kringen erg veel indruk. Een aantal priesters zette zich in om de Maria wonderbaarlijke verschijningen erkend te krijgen door de Rooms Katholieke Kerk. Ida werd de beschermelinge van de schatrijke mevrouw Brenninckmeijer-Schmutte die betrokken was bij het inmiddels opgerichte Comité ter bevordering van de Vrouwe van alle volkeren. Na de dood van mevrouw Brenninkmeijer werd naast haar villa in de Diepenbrockstraat, vlakbij de RAI, door het Comité een kapel gebouwd waar – ook heden ten dage – een bijzonder Maria schilderij kan worden aanbeden dat werd gemaakt naar aanleiding van aanwijzingen omtrent het uiterlijk van de Vrouwe van alle volkeren die Ida had gegeven aan de Duitse kunstenaar Heinrich Repke. Door de eveneens uit Alkmaar afkomstige Mgr. Johannes Punt, tot vorig jaar bisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam, werden de verschijningen in 2002 formeel erkend, al lijkt Rome daar ernstig aan te twijfelen. Maar het geloof van Mgr. Punt en consorte is er niet minder om: de devotie van de Ida Peerdeman aanhangers is uitgegroeid tot een internationale katholieke beweging die jaarlijks duizenden pelgrims uit binnen- en buitenland naar Amsterdam trekt. Er bestaan nog steeds serieuze plannen bestaan om ter ere van het schilderij een gigantische kathedraal te bouwen op de Amsterdamse Zuidas. Lourdes aan de Amstel noemde bisschop Punt het. Ik weet niet of het zo’n goed idee is. De op schrift gestelde openbaringen van Ida Peerdeman bestaan uit onduidelijke brabbelzinnen met een onmiskenbaar katholiek sausje over de volgende kernboodschap: we krijgen pas vrede op aarde als we massaal geloven in Ida Peerdemans openbaringen en we heel veel rozenhoedjes voor Maria bidden. Emeritus Bisschop Punt en zijn opvolger Mgr. Hendriks bidden zich de blaren op de tong, maar – ik kan me vergissen – tot meer wereldvrede heeft het nog niet geleid. Terug naar 1911, toen de familie Peerdeman door omstandigheden naar Amsterdam verhuisde. Misschien hadden ze beter hier kunnen blijven. Een klein beetje Alkmaarse nuchterheid zou Ida Peerdeman en haar dolende bewonderaars misschien voor een hoop katholieke waanzin hebben kunnen behoeden.
Chris Houtman
Fotobijschriften: © Chris Houtman
Het Klein Nieuwland
Omslag van videoverslag van Vrouwe van alle Volkeren bijeenkomst te Amsterdam, verkrijgbaar bij de winkel van het Diocesaan Heiligdom Onze lieve Vrouwe ter Nood, in Heiloo.
Artikel in de Telegraaf, 27 december 2014
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.