HomeAdverteerdersTip de redactieColofon Nieuwsbrief ontvangen
Inschrijven Flessenpost uit Alkmaar
Dan spoelt het flesje iedere vrijdag aan in je mail
AANMELDEN
Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt voor het versturen van de Flessenpost uit Alkmaar. U kunt altijd de afmeldlink gebruiken, deze is opgenomen in de nieuwsbrief.
close-link

Deel

advertentie

De Olympische vlam

Column: Chris Houtman

De Olympische vlam

Het is voorbij, twee weken Olympische Spelen vanuit Tokyo. We (in Alkmaar) werden ditmaal bedacht met één zilveren medaille op de 4 x 400 meter estafette,  mede dankzij hardloper Tony van Diepen. In het verleden zijn er wel meer Alkmaarse medaillewinnaars geweest zoals hockeykeepster Joyce Sombroek (goud in 2012 en zilver in 2016), langeafstand zwemmer Maarten van der Weijden (goud in 2008), hockeyster Macha van der Vaart (brons in 2000, zilver in 2004), roeier Jochem Verberne (zilver in 2000). En daarna moeten we helemaal teruggaan naar 1908 toen Jan Herman (bijgenaamd Caius) Welcker deel uitmaakte van het Nederlands voetbalelftal dat in London brons behaalde. Maar vandaag aandacht voor een andere Alkmaarse Olympiër die in 1928 op de Spelen in Amsterdam goud behaalde: de architect Jan Wils. Architect? Ik hoor het je denken, wat voor tak van sport is dat? In 1928 werden er naast sportieve ook kunstzinnige prestaties geleverd waarmee heuse medailles te verdienen waren. Behalve de reguliere sporten was er namelijk ook een Kunstolympiade, die werd gehouden in het Stedelijk Museum. Er waren medailles in de categorieën architectuur, beeldhouwen, schilderkunst, literatuur en muziek. Een internationale jury met – de eerlijkheid gebiedt te vermelden naar verhouding misschien toch net iets teveel Nederlandse kunstkenners – boog zich over de sport gerelateerde artistieke inzendingen. Isaac Israels behaalde goud met het schilderij ‘Cavalier Rouge’, een statige ruiter te paard. De in Alkmaar geboren bouwmeester Jan Wils (1891-1972) werd onderscheiden met de gouden medaille voor zijn ontwerp van… Jawel, het kan bijna geen toeval zijn: het Olympisch Stadion te Amsterdam. Op 30 juli 1928 werd hem een oorkonde overhandigd uit naam van praktisch heel kunstminnend Nederland in de vorm van een sonnet dat werd geschreven door niemand minder dan Martinus Nijhoff. In de eerste strofen wordt vermeld hoe de aarde na de (eerste wereld)oorlog naar vrede snakte en mede daarom de Olympische traditie weer werd hervat ’tot een uitdagend feest van ijverende athleten’. En iets verderop: ‘Een feest, wijd, wereld-wijd, kon dat ooit samenkomen, (…) Ons hart is de bron, maar zou het voor meer dan toereikend kunnen stroomen? Jan Wils, uw antwoord was dat gij het werk begon, iets van ons diepst geloof hebt gij eerlijk ondernomen, kunstenaars danken U voor Hollands stadion.’

Eerlijk is eerlijk: het is een mooi stadion en het staat er nog steeds. Maar waar we Jan Wils ook dankbaar voor mogen zijn is dat hij de bedenker was van de Olympische vlam. Wils ontwierp de Marathontoren naast het stadion, in die dagen in de Amsterdamse volksmond alras herdoopt tot ‘de asbak’, vanwege de schotelvormige top. Overdag kwam er een rookpluim uit de toren, in de avond moest het Olympisch vuur zichtbaar worden tot in de wijde omgeving. Omdat het voor de eerste keer werd ontstoken bestond nog niet de traditie dat een bekende sporter het vuur mocht doen opvlammen. In 1928 gebeurde dat nog simpelweg door een medewerker van het Amsterdamse gasbedrijf die iedere avond de trap op klom om bovenop de toren de metershoge gasvlam met een simpele lucifer aan te steken. De symboliek werd sinds 1928 wereldwijd begrepen en dit sportieve vuur brandt in de 21ste eeuw nog steeds, dankzij de kunstzinnige visie van Jan Wils, Alkmaarder van geboorte; met recht een Olympiër waar we ook best een beetje trots op mogen zijn.

Chris Houtman


Afbeelding 1. Portret van Jan Wils, in 1930 gemaakt door Isaac Israels, Wikimedia Commons, collectie Het Nieuwe Instituut Rotterdam

Afbeelding 2. Aanbouw van het stadion, links: Jan Wils

Collectie Stadsarchief Amsterdam

Foto’s: http://archief.amsterdam/archief/10003

Afbeelding 3. Het Olympisch vuur, Collectie Stadsarchief Amsterdam

Foto’s: http://archief.amsterdam/archief/10003/36182, vervaardigd door: Algemeen Fotobureau Amsterdam

Afbeelding 4. De Marathontoren, Wikimedia Commons

Afbeelding 5. Het Jan Wilshof in Alkmaar – Foto: Chris Houtman

Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.

De Olympische vlam De Olympische vlam De Olympische vlam De Olympische vlam De Olympische vlam
advertentie

Meer 'Kunst & Cultuur':

De Wonderbaarlijke Reis van Fi

19 april 2024

22 april, De Groene Zwaan

De Wonderbaarlijke Reis van Fi biedt een komisch en diepgaand onderzoek naar het gevoel van vastzitten, overgave en de zoektocht naar zelfheruitvinding. Deze voorstelling is

Unieke dansvoorstelling tussen de beelden van Nic Jonk

19 april 2024

Art meets art tijdens Karavaan Festival

Art meets art in de bekende beeldentuin van Nic Jonk. Van 18 t/m 26 mei kun hier genieten van een poëtisch en acrobatisch dansduet, dat tussen de kolossale sculpturen plaatsvindt

Barrelhouse-gitarist Johnny LaPorte ‘speelt’ dubbelrol in De Alkenaer

12 april 2024

Zwijgen is zilver, spreken is goud

Menigeen kent hem als de leadgitarist van Barrelhouse, de (in ieder geval in Nederland) wereldberoemde Haarlemse bluesband, die dit jaar zijn 50e verjaardag viert

Museumnacht Alkmaar keert terug!

12 april 2024

Voor de derde keer op rij openen zes locaties hun deuren

Markeer 28 september in je agenda, want dan dans je opnieuw de nacht in met Museumnacht Alkmaar! Voor de derde keer op rij openen zes locaties om 19:00 uur hun deuren

Vertelling ‘Uit Pyongyang komt een brief’

5 april 2024

Michael Krieger ging terug naar de tijd die hij zelf in Noord-Korea doorbracht

Alkmaarder en schrijver Michael Krieger vertelt op zaterdag 20 april in de bibliotheek in De Mare over zijn boek over Noord-Korea, 'Uit Pyongyang komt een brief'. Hoe vaak lees je

Loeiende start van de kaartverkoop voor Karavaan Festival 2024

5 april 2024

Van 17 mei tot en met 26 mei brengt Karavaan Festival ruim 200 voorstellingen

Op het erf van 't Koehotel trapte Karavaan gisteren samen met 400 gasten officieel af met de start kaartverkoop voor het festival. Dit gebeurde tijdens Goesting, de middag

Rijper Portretten in Museum Jan Boon

5 april 2024

6 t/m 28 april te zien

Wethouder Arie Epskamp opent zaterdag 6 april de tentoonstelling Rijper Portretten in Museum Jan Boon. De bijeenkomst start om 15.00 uur met een optreden van een van de

Theatervoorstelling over JOB in de oudkatholieke kerk

5 april 2024

In het kader van het 75-jarig bestaan van de parochie

Job: Dé naam voor een mens die tegenslag ontmoet. Hij verliest alles wat hij bezit, zijn vee en zijn huis, zijn gezondheid, zijn kinderen zelfs. Voor velen is Job het toonbeeld van een

Middag over Tweede Wereldoorlog bij Regionaal Archief

29 maart 2024

Deskundigen beantwoorden vragen over de oorlogsjaren

Zaterdagmiddag 20 april staat het Regionaal Archief in Alkmaar in het teken van de Tweede Wereldoorlog. Die middag is er in de studiezaal van het archief materiaal uit de

Opdat wij nooit zullen vergeten

29 maart 2024

Indrukwekkend drieluik in De Alkenaer

Onder deze noemer heeft De Alkenaer in de aanloop naar 4 en 5 mei een indrukwekkend drieluik in huis. Op zondag 28 april is de Alkmaarse schrijver/dichter en beeldend

Binnenkort te zien: I Wan’na Be Like You

29 maart 2024

Nieuwe tentoonstellingsreeks: Hallelujah! Actuele Altaarstukken.

Dit voorjaar organiseert Grote Kerk Alkmaar de eerste editie van een nieuwe tentoonstellingsreeks: Hallelujah! Actuele Altaarstukken. Op het hoogkoor van de kerk is het werk

Open Podium in Park De Oude Kwekerij van start

22 maart 2024

Op zondag 14 april gaat het tiende seizoen van start

Op zondag 14 april gaat het tiende seizoen van het Open Podium in Park De Oude Kwekerij van start in het amfitheater aan de Jan van Scorelkade 6. Het zangduo Jordana en Walter

Duinstreek Kamermuziek Festival

22 maart 2024

Prachtige muziek in monumentale erfgoedlocaties in de Duinstreek

Vier dagen met prachtige muziek in monumentale erfgoedlocaties in de Duinstreek. Geprogrammeerd door de Bergense celliste Quirine Viersen. Met persoonlijkheden

Louis Couperus leeft, en hoe!

22 maart 2024

Eerbetoon aan Louis Couperus in het kader van boekenweek

Louis Couperus stierf ruim 100 jaar geleden (1923) en is nog steeds een van de grootste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. De meesten kennen wel zijn romans 'Stille kracht' en

Een festival bouwen doe je samen!

22 maart 2024

Vrijwilligers gezocht voor culturele,-en maatschappelijke projecten

Even totaal iets anders doen dan normaal? Nieuwe mensen leren kennen? Werkervaring opdoen? Genieten van kunst  & cultuur? Ben jij die enthousiaste barkeeper, actieve artiestenbegeleider

Uitverkocht festival Springtijd brengt jonge theatermakers samen

15 maart 2024

Tweede editie van Springtijd een succes

Van 7 t/m 9 maart was Theater de Drukkerij de bruisende festivallocatie van de succesvolle, tweede editie van Springtijd. Springtijd is een festival van Karavaan met avontuurlijk

Lezing ‘Voor als de bom valt…’

15 maart 2024

Bunkers uit de Koude Oorlog in en rond Alkmaar

De Koude Oorlog was de periode van gewapende vrede na de Tweede Wereldoorlog, tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie en hun bondgenoten. Op 28 maart vertelt

Karavaan brengt twee premières van aanstormend talent tijdens festival Springtijd

8 maart 2024

Springtijd is van 7 t/m 9 maart in Theater de Drukkerij

Van het leven op een cruiseschip tot een feministisch popconcert. Springtijd, een festival van en voor jonge theatermakers, strijkt van 7 t/m 9 maart neer in Theater de Drukkerij

Het kleine meisje van meneer Linh

8 maart 2024

Theatervoorstelling naar Philippe Claudel

Uit een ver Aziatisch land vlucht meneer Linh met zijn pasgeboren kleindochter. Al zijn krachten geeft de oude man aan de zorg voor zijn kleine meisje. Misschien is zij de

The Fun Part of Art

1 maart 2024

Lezing ‘Ter Lering en Vermaak’ over symboliek in de 17e-eeuwse kunst

Een vermakelijke les, gegeven door de Alkmaarse kunstliefhebber Bas Zevenbergen, waarbij je met nieuwe ogen leert kijken naar aloude meesterwerken uit de 17e eeuw. En waardoor

Steen papier schaar

1 maart 2024

Vanaf 2 maart te zien bij Kunstuitleen Alkmaar

Met het aftelspelletje steen papier schaar  kun je bepalen wie aan de beurt is bij een spel als tikkertje of verstoppertje. Wie is het lot gunstig gestemd? Wie is de eerste? Dit spelletje

Boekenweek 2024: Bij ons in de familie

1 maart 2024

Het thema van de Boekenweek (16 t/m 24 maart) is Bij ons in de familie.  Familie is een thema dat raakt aan de basis van ieders bestaan. Want iedereen maakt deel uit van een familie

Honderd jaar Lucebert in honderd objecten

1 maart 2024

Honderdste geboortejaar van kunstenaar Lucebert wordt gememoreerd met grote overzichtstentoonstelling

Stedelijk Museum Alkmaar presenteert de tentoonstelling 100XLucebert ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van dichter en beeldend kunstenaar Lucebert

Internationale Vrouwendag in De Alkenaer

23 februari 2024

Viering Henriëtte Roland Holst met voordracht, theater, film en muziek

8 Maart is het Internationale Vrouwendag. Cultuurpodium De Alkenaer haakt hier op in met een prachtige, avondvullende voorstelling ‘De zachte krachten zullen zeker winnen’

Opening foto-expositie over thuisloze jongeren in Kunstuitleen Alkmaar

23 februari 2024

Op zondagmiddag 25 februari wordt de expositie om 13 uur feestelijk geopend

Op zondag 25 februari opent de foto-expositie ‘Onder één dak’ bij Kunstuitleen Alkmaar. Fotograaf Melanie Beermann (27 jaar) volgde 3 jongeren uit Alkmaar die ervaring

Lense was hier!

16 februari 2024

Te zien in Museum in 't Houten Huis

In de koude winter van 1962 kreeg De Rijp er een hartverwarmende inwoner bij. Lense bouwde een klein huisje aan de Zuiddijk om tot een fijne Atelierwoning. In 1978 deed hij dit

Monique Groffen Zandkunstenaar

16 februari 2024

2 maart te zien op Het Plein in Graftdijk

Zandtekenen is een techniek waarbij op een verlichte glasplaat met zand wordt getekend. Door middel van projectie is deze bijzondere kunstvorm live te zien. Het optreden

Reuring in De Alkenaer op 2 maart

9 februari 2024

Schrijvers, dichters, muzikanten en andere kunstenaars vanuit het hele land

Al vele jaren is dichter Alja Spaan de organisator van het maandelijkse culturele feestje 'Reuring', waar schrijvers, dichters, muzikanten en andere kunstenaars vanuit het

Tess & Colet (sopraan en harp)

9 februari 2024

Liederen, aria's en harpsolowerken van barok tot hedendaags

Het prachtige duo, Tess Marique Oostwouder (sopraan) en Colet Nierop (harp), staat garant voor een middag geweldige muziek. Voor dit concert hebben ze een kleurrijk programma

22ste Van Foreest Publiekslezing door Gerdi Verbeet

2 februari 2024

Kinderen en oorlog, een verhaal zonder einde

Gerdi Verbeet is een Nederlandse politica. Voordat ze aan haar politieke carrière begon, was Verbeet werkzaam als docent en later vervulde zij allerlei functies in het beroepsonderwijs

Voorouderspreekuur bij het Regionaal Archief

2 februari 2024

Deskundigen beantwoorden vragen over stamboomonderzoek

Een inloopmiddag voor iedereen die vragen heeft over stamboomonderzoek en familiegeschiedenis: op vrijdag 23 februari organiseert het Regionaal Archief in Alkmaar voor

Alkmaarse dichters thuis in de bieb

26 januari 2024

Van 25 tot 31 januari is er weer de jaarlijkse Gedichtenweek

Van 25 tot 31 januari is er weer de jaarlijkse Gedichtenweek. Niet alleen in Nederland maar in ons gehele taalgebied: Dus ook Vlaanderen. Het thema is dit keer Thuis

Poëzieweek Poetry Jam met Alkmaars stadsdichter

26 januari 2024

Lonneke van Heugten trap Poëzieweek af

Op vrijdag 26 januari van 19:30-21:30 uur trapt Alkmaars stadsdichter Lonneke van Heugten de Poëzieweek in Bibliotheek Alkmaar Centrum af met een eigenzinnige

Oproep aan beeldend kunstenaars

12 januari 2024

Schrijf je nu in voor KunstCultuurWeekend in Oudorp

Het KunstCultuurWeekend in Oudorp vindt dit jaar plaats in het weekend van 10 t/m 12 mei. Het wordt een spannende mix van beeldende kunst en podiumkunsten

Inschrijven Flessenpost uit Alkmaar
Dan spoelt het flesje iedere vrijdag aan in je mail
AANMELDEN
Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt voor het versturen van de Flessenpost uit Alkmaar. U kunt altijd de afmeldlink gebruiken, deze is opgenomen in de nieuwsbrief.
close-link
Terug