Historisch Café: Willem Schermerhorn
Van boerenzoon tot minister-president
Gepubliceerd: 11 maart 2022
Willem Schermerhorn kwam politiek gesproken uit het niets toen koningin Wilhelmina hem in mei 1945 benoemde tot kabinetsformateur. Voor zijn premierschap bekleedde hij geen enkele politieke functie. Schermerhorn kwam in 1894 in Akersloot ter wereld en bezocht de Alkmaarse HBS. Herman Langeveld schreef een biografie over deze bijzondere man en vertelt tijdens het Alkmaars Historisch Café op dinsdag 22 maart hoe Schermerhorn minister-president (1945-1946) kon worden.
Een verklaring voor de uitzonderlijke gang van zaken is de houding van Schermerhorn tijdens de Duitse bezetting. Al voor de oorlog nam hij als hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft positie tegen de NSB. In de oorlog werd hij opgepakt door de Duitse bezetter en als een van de ‘notabele Nederlanders’ vastgezet in het kamp in Sint-Michielsgestel. Daar bouwde Schermerhorn een uitstekende reputatie op als leider van de gijzelaars. Na zijn vrijlating in december 1943 ontwikkelde hij zich als vooraanstaand figuur in overkoepelende organisaties van het verzet. Bovendien was Schermerhorn een uitgesproken voorstander van politieke en maatschappelijke vernieuwing na de bevrijding. Ook koningin Wilhelmina wenste geen terugkeer van de vooroorlogse verhoudingen, en droeg hem aan als leider van het kabinet Schermerhorn-Drees, dat aantrad onder de leuze ‘Herstel en Vernieuwing’. Even onverwacht als hij was verschenen, verdween Willem Schermerhorn ook weer van het politieke toneel.
Alkmaarders op de kaart
In de nieuwste aflevering van de kaartenreeks ‘Alkmaarders op de kaart’ staat Willem Schermerhorn centraal. Bij aanvang van de lezing overhandigt de voorzitter van de Stichting Alkmaarders op de Kaart het eerste exemplaar van de kaart aan een familielid van Schermerhorn. Na afloop ontvangen ook alle bezoekers de kaart.
Tickets
De lezing van dinsdag 22 maart vindt om 19:30 uur plaats in Bibliotheek Alkmaar Centrum, aan de Gasthuisstraat 2. Tickets kosten €7,50. Voor abonnees/leden en vrienden van de Historische Vereniging Alkmaar, het Stedelijk Museum Alkmaar, het Regionaal Archief Alkmaar, de Bibliotheek Kennemerwaard en de Stichting Vrienden van de Grote Sint Laurenskerk geldt een gereduceerd tarief van €5,00.
Tickets vind je hier.
Afbeelding 1: Minister-president Schermerhorn ontvangt generaal Dwigt D. Eisenhower, 6 oktober 1945. Fotocollectie Rijksvoorlichtingsdienst.
Afbeelding 2: Kabinet Schermerhorn-Drees. Schermerhorn in het midden met das met stippen, rechts naast hem Drees. Tweede van rechts staat minister van openbare werken Johan Ringers, broer van de directeur van de Alkmaarse chocoladefabriek.
Foto: Jan de Jong (ANEFO)
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.