HomeAdverteerdersTip de redactieColofon Nieuwsbrief ontvangen
Inschrijven Flessenpost uit Alkmaar
Dan spoelt het flesje iedere vrijdag aan in je mail
AANMELDEN
Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt voor het versturen van de Flessenpost uit Alkmaar. U kunt altijd de afmeldlink gebruiken, deze is opgenomen in de nieuwsbrief.
close-link

Deel

advertentie

Plantage Alkmaar. Alkmaar in Suriname 1745-heden

Tentoonstelling in Stedelijk Museum belicht relatie Alkmaar tot slavernijgeschiedenis

Plantage Alkmaar. Alkmaar in Suriname 1745-heden

Van 26 november t/m 19 maart 2023 presenteert Stedelijk Museum Alkmaar de tentoonstelling Plantage Alkmaar. Alkmaar in Suriname 1745-heden. Deze belicht het Alkmaarse slavernijverleden en specifiek het verhaal van plantage Alkmaar in Suriname, een weinig bekend en nauwelijks onderzocht thema uit de Alkmaarse geschiedenis.

In de expositie worden uiteenlopende voorwerpen getoond, zoals gereedschappen, archiefstukken, kaarten en kunstwerken. Zeer bijzonder is een serie waterverftekeningen van plantage Alkmaar en omgeving, gemaakt door plantage-eigenaar Louise van Panhuys in de periode 1811-1816 en nooit eerder in Nederland tentoongesteld. Ook het Alkmaar van nu krijgt een gezicht in de tentoonstelling: in opdracht van Stedelijk Museum Alkmaar reisde kunstenaar Dimitri Madimin (1975) naar het Surinaamse Alkmaar om portretten van bewoners van de voormalige plantage te maken.

Slavernij en de stad Alkmaar
Net als andere steden in de Republiek was Alkmaar vanaf de zeventiende eeuw betrokken bij slavernij en slavenhandel. Zo namen Alkmaarse burgemeesters deel aan het bestuur van de West- en Oost-Indische Compagnie, waren Alkmaarders aanwezig bij de veroveringen in Afrika, Amerika en Azië en voeren er in de West- en Oost-Indische wateren schepen met de naam Alkmaar. Natuurlijk werden ook in Alkmaar de producten van de plantages verhandeld, zoals suiker, koffie en cacao. In de achttiende eeuw werd er een suikerraffinaderij opgericht, waar suikerriet uit onder meer Suriname werd geraffineerd. Het verhaal van de Alkmaarse slavernijgeschiedenis zal worden verteld aan de hand van schilderijen, archiefstukken, kaarten en bijzondere objecten.

Plantage Alkmaar in Suriname
In 1745 werd aan de Commewijnerivier in Suriname plantage Alkmaar opgericht. De plantage zou uitgroeien tot één van de grootste suikerplantages in Suriname. Na sluiting van de plantage bleef Alkmaar voortbestaan als een dorp, met nu zo’n 6.000 inwoners. Het tweede en belangrijkste deel van de tentoonstelling zal over deze suikerplantage gaan.

In 1745 kocht de Alkmaarder Jacobus Hengevelt (1696-1746) een groot stuk land aan de Commewijnerivier in Suriname. Hengevelt woonde al enkele tientallen jaren in Suriname, waar hij, net als zijn vader in Alkmaar, landmeter en kaartmaker was. Nog voordat de plantage in bedrijf ging, stierf Hengevelt, maar de naam Alkmaar bleef. Zijn weduwe Catharina de Lies hertrouwde in 1747 met Charles Godefroy (1704-1773), die beschouwd wordt als stichter van plantage Alkmaar.

Plantage Alkmaar, in de volksmond Goedoefrou genoemd, was één van de grootste in zijn soort: waar op een gegeven moment meer dan 600 tot slaafgemaakte mensen te werk werden gesteld. Eerst werd er koffie verbouwd, na de introductie van de stoommachine ging men over op suiker. Toen de slavernij in 1863 werd afgeschaft woonden er 445 slaafgemaakten op de plantage (ter vergelijking: op buurplantage Zorgvliet waren dat er 77). Deze mensen moesten nog 10 jaar op de plantage werken, waarna contractarbeiders uit India het werk overnamen.

Waterverftekeningen  
Plantage Alkmaar heeft verschillende eigenaren gehad. In 1811 kocht Willem Benjamin van Panhuys (1764-1816) de plantage. Zijn echtgenote Louise van Panhuys maakte in de vijf jaar dat zij in Suriname woonde (1811-1816) ongeveer tachtig grote waterverftekeningen: van de gewassen die verbouwd werden tot de mensen in haar omgeving en van de plantages in de buurt tot de hoofdstad Paramaribo. Twintig daarvan zullen in de tentoonstelling te zien zijn.

Slaafgemaakte Joanna
Het verhaal van plantage Alkmaar wordt verteld aan de hand van persoonlijke verhalen en verschillende perspectieven, waaronder de slaafgemaakte Joanna, een van de ‘beroemdste’ slaafgemaakte vrouwen van Suriname – de geliefde van de Schots-Nederlandse soldaat John Gabriel Stedman (1744-1797). Stedman was één van de eersten die een omvangrijke beschrijving van Suriname publiceerde. Toen John terugkeerde naar Nederland in 1777 liet hij Joanna en hun zoontje Johnny achter op plantage Alkmaar, bij een vriendin, Elisabeth Danforth, de toenmalige eigenares van de plantage. Tot haar dood in 1782 woonde Joanna in een huisje op de plantage.

Laatste verhaaldragers
In opdracht van Stedelijk Museum Alkmaar reisde kunstenaar Dimitri Madimin (1975) naar het Surinaamse Alkmaar om portretten van bewoners van de voormalige plantage te maken. Deze ‘laatste verhaaldragers’ hebben een belangrijke plaats in de tentoonstelling. Een van de geportretteerden is Madimins grootmoeder, die opgroeide in het kindertehuis op Alkmaar.

Met dank aan
Plantage Alkmaar is te zien van 26 november 2022 t/m 19 maart 2023. Onze speciale dank gaat uit naar gastconservator Mark Ponte en junior-gastconservator Juliet Harrison en naar de leden van de klankbordgroep die betrokken was bij de voorbereiding van de tentoonstelling: Leo Balai, Maja Drenthe, Mitchell Esajas, Marie-Claire Fakkel en Harry de Raad. Met dank aan Mondriaan Fonds en Prins Bernhard Cultuur Fonds Noord-Holland.

Meer informatie vind je op de website.

advertentie

Meer 'Kunst & Cultuur':

De Wonderbaarlijke Reis van Fi

19 april 2024

22 april, De Groene Zwaan

De Wonderbaarlijke Reis van Fi biedt een komisch en diepgaand onderzoek naar het gevoel van vastzitten, overgave en de zoektocht naar zelfheruitvinding. Deze voorstelling is

Unieke dansvoorstelling tussen de beelden van Nic Jonk

19 april 2024

Art meets art tijdens Karavaan Festival

Art meets art in de bekende beeldentuin van Nic Jonk. Van 18 t/m 26 mei kun hier genieten van een poëtisch en acrobatisch dansduet, dat tussen de kolossale sculpturen plaatsvindt

Barrelhouse-gitarist Johnny LaPorte ‘speelt’ dubbelrol in De Alkenaer

12 april 2024

Zwijgen is zilver, spreken is goud

Menigeen kent hem als de leadgitarist van Barrelhouse, de (in ieder geval in Nederland) wereldberoemde Haarlemse bluesband, die dit jaar zijn 50e verjaardag viert

Museumnacht Alkmaar keert terug!

12 april 2024

Voor de derde keer op rij openen zes locaties hun deuren

Markeer 28 september in je agenda, want dan dans je opnieuw de nacht in met Museumnacht Alkmaar! Voor de derde keer op rij openen zes locaties om 19:00 uur hun deuren

Vertelling ‘Uit Pyongyang komt een brief’

5 april 2024

Michael Krieger ging terug naar de tijd die hij zelf in Noord-Korea doorbracht

Alkmaarder en schrijver Michael Krieger vertelt op zaterdag 20 april in de bibliotheek in De Mare over zijn boek over Noord-Korea, 'Uit Pyongyang komt een brief'. Hoe vaak lees je

Loeiende start van de kaartverkoop voor Karavaan Festival 2024

5 april 2024

Van 17 mei tot en met 26 mei brengt Karavaan Festival ruim 200 voorstellingen

Op het erf van 't Koehotel trapte Karavaan gisteren samen met 400 gasten officieel af met de start kaartverkoop voor het festival. Dit gebeurde tijdens Goesting, de middag

Rijper Portretten in Museum Jan Boon

5 april 2024

6 t/m 28 april te zien

Wethouder Arie Epskamp opent zaterdag 6 april de tentoonstelling Rijper Portretten in Museum Jan Boon. De bijeenkomst start om 15.00 uur met een optreden van een van de

Theatervoorstelling over JOB in de oudkatholieke kerk

5 april 2024

In het kader van het 75-jarig bestaan van de parochie

Job: Dé naam voor een mens die tegenslag ontmoet. Hij verliest alles wat hij bezit, zijn vee en zijn huis, zijn gezondheid, zijn kinderen zelfs. Voor velen is Job het toonbeeld van een

Middag over Tweede Wereldoorlog bij Regionaal Archief

29 maart 2024

Deskundigen beantwoorden vragen over de oorlogsjaren

Zaterdagmiddag 20 april staat het Regionaal Archief in Alkmaar in het teken van de Tweede Wereldoorlog. Die middag is er in de studiezaal van het archief materiaal uit de

Opdat wij nooit zullen vergeten

29 maart 2024

Indrukwekkend drieluik in De Alkenaer

Onder deze noemer heeft De Alkenaer in de aanloop naar 4 en 5 mei een indrukwekkend drieluik in huis. Op zondag 28 april is de Alkmaarse schrijver/dichter en beeldend

Binnenkort te zien: I Wan’na Be Like You

29 maart 2024

Nieuwe tentoonstellingsreeks: Hallelujah! Actuele Altaarstukken.

Dit voorjaar organiseert Grote Kerk Alkmaar de eerste editie van een nieuwe tentoonstellingsreeks: Hallelujah! Actuele Altaarstukken. Op het hoogkoor van de kerk is het werk

Open Podium in Park De Oude Kwekerij van start

22 maart 2024

Op zondag 14 april gaat het tiende seizoen van start

Op zondag 14 april gaat het tiende seizoen van het Open Podium in Park De Oude Kwekerij van start in het amfitheater aan de Jan van Scorelkade 6. Het zangduo Jordana en Walter

Duinstreek Kamermuziek Festival

22 maart 2024

Prachtige muziek in monumentale erfgoedlocaties in de Duinstreek

Vier dagen met prachtige muziek in monumentale erfgoedlocaties in de Duinstreek. Geprogrammeerd door de Bergense celliste Quirine Viersen. Met persoonlijkheden

Louis Couperus leeft, en hoe!

22 maart 2024

Eerbetoon aan Louis Couperus in het kader van boekenweek

Louis Couperus stierf ruim 100 jaar geleden (1923) en is nog steeds een van de grootste schrijvers uit de Nederlandse literatuur. De meesten kennen wel zijn romans 'Stille kracht' en

Een festival bouwen doe je samen!

22 maart 2024

Vrijwilligers gezocht voor culturele,-en maatschappelijke projecten

Even totaal iets anders doen dan normaal? Nieuwe mensen leren kennen? Werkervaring opdoen? Genieten van kunst  & cultuur? Ben jij die enthousiaste barkeeper, actieve artiestenbegeleider

Uitverkocht festival Springtijd brengt jonge theatermakers samen

15 maart 2024

Tweede editie van Springtijd een succes

Van 7 t/m 9 maart was Theater de Drukkerij de bruisende festivallocatie van de succesvolle, tweede editie van Springtijd. Springtijd is een festival van Karavaan met avontuurlijk

Lezing ‘Voor als de bom valt…’

15 maart 2024

Bunkers uit de Koude Oorlog in en rond Alkmaar

De Koude Oorlog was de periode van gewapende vrede na de Tweede Wereldoorlog, tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie en hun bondgenoten. Op 28 maart vertelt

Karavaan brengt twee premières van aanstormend talent tijdens festival Springtijd

8 maart 2024

Springtijd is van 7 t/m 9 maart in Theater de Drukkerij

Van het leven op een cruiseschip tot een feministisch popconcert. Springtijd, een festival van en voor jonge theatermakers, strijkt van 7 t/m 9 maart neer in Theater de Drukkerij

Het kleine meisje van meneer Linh

8 maart 2024

Theatervoorstelling naar Philippe Claudel

Uit een ver Aziatisch land vlucht meneer Linh met zijn pasgeboren kleindochter. Al zijn krachten geeft de oude man aan de zorg voor zijn kleine meisje. Misschien is zij de

The Fun Part of Art

1 maart 2024

Lezing ‘Ter Lering en Vermaak’ over symboliek in de 17e-eeuwse kunst

Een vermakelijke les, gegeven door de Alkmaarse kunstliefhebber Bas Zevenbergen, waarbij je met nieuwe ogen leert kijken naar aloude meesterwerken uit de 17e eeuw. En waardoor

Steen papier schaar

1 maart 2024

Vanaf 2 maart te zien bij Kunstuitleen Alkmaar

Met het aftelspelletje steen papier schaar  kun je bepalen wie aan de beurt is bij een spel als tikkertje of verstoppertje. Wie is het lot gunstig gestemd? Wie is de eerste? Dit spelletje

Boekenweek 2024: Bij ons in de familie

1 maart 2024

Het thema van de Boekenweek (16 t/m 24 maart) is Bij ons in de familie.  Familie is een thema dat raakt aan de basis van ieders bestaan. Want iedereen maakt deel uit van een familie

Honderd jaar Lucebert in honderd objecten

1 maart 2024

Honderdste geboortejaar van kunstenaar Lucebert wordt gememoreerd met grote overzichtstentoonstelling

Stedelijk Museum Alkmaar presenteert de tentoonstelling 100XLucebert ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van dichter en beeldend kunstenaar Lucebert

Internationale Vrouwendag in De Alkenaer

23 februari 2024

Viering Henriëtte Roland Holst met voordracht, theater, film en muziek

8 Maart is het Internationale Vrouwendag. Cultuurpodium De Alkenaer haakt hier op in met een prachtige, avondvullende voorstelling ‘De zachte krachten zullen zeker winnen’

Opening foto-expositie over thuisloze jongeren in Kunstuitleen Alkmaar

23 februari 2024

Op zondagmiddag 25 februari wordt de expositie om 13 uur feestelijk geopend

Op zondag 25 februari opent de foto-expositie ‘Onder één dak’ bij Kunstuitleen Alkmaar. Fotograaf Melanie Beermann (27 jaar) volgde 3 jongeren uit Alkmaar die ervaring

Lense was hier!

16 februari 2024

Te zien in Museum in 't Houten Huis

In de koude winter van 1962 kreeg De Rijp er een hartverwarmende inwoner bij. Lense bouwde een klein huisje aan de Zuiddijk om tot een fijne Atelierwoning. In 1978 deed hij dit

Monique Groffen Zandkunstenaar

16 februari 2024

2 maart te zien op Het Plein in Graftdijk

Zandtekenen is een techniek waarbij op een verlichte glasplaat met zand wordt getekend. Door middel van projectie is deze bijzondere kunstvorm live te zien. Het optreden

Reuring in De Alkenaer op 2 maart

9 februari 2024

Schrijvers, dichters, muzikanten en andere kunstenaars vanuit het hele land

Al vele jaren is dichter Alja Spaan de organisator van het maandelijkse culturele feestje 'Reuring', waar schrijvers, dichters, muzikanten en andere kunstenaars vanuit het

Tess & Colet (sopraan en harp)

9 februari 2024

Liederen, aria's en harpsolowerken van barok tot hedendaags

Het prachtige duo, Tess Marique Oostwouder (sopraan) en Colet Nierop (harp), staat garant voor een middag geweldige muziek. Voor dit concert hebben ze een kleurrijk programma

22ste Van Foreest Publiekslezing door Gerdi Verbeet

2 februari 2024

Kinderen en oorlog, een verhaal zonder einde

Gerdi Verbeet is een Nederlandse politica. Voordat ze aan haar politieke carrière begon, was Verbeet werkzaam als docent en later vervulde zij allerlei functies in het beroepsonderwijs

Voorouderspreekuur bij het Regionaal Archief

2 februari 2024

Deskundigen beantwoorden vragen over stamboomonderzoek

Een inloopmiddag voor iedereen die vragen heeft over stamboomonderzoek en familiegeschiedenis: op vrijdag 23 februari organiseert het Regionaal Archief in Alkmaar voor

Alkmaarse dichters thuis in de bieb

26 januari 2024

Van 25 tot 31 januari is er weer de jaarlijkse Gedichtenweek

Van 25 tot 31 januari is er weer de jaarlijkse Gedichtenweek. Niet alleen in Nederland maar in ons gehele taalgebied: Dus ook Vlaanderen. Het thema is dit keer Thuis

Poëzieweek Poetry Jam met Alkmaars stadsdichter

26 januari 2024

Lonneke van Heugten trap Poëzieweek af

Op vrijdag 26 januari van 19:30-21:30 uur trapt Alkmaars stadsdichter Lonneke van Heugten de Poëzieweek in Bibliotheek Alkmaar Centrum af met een eigenzinnige

Oproep aan beeldend kunstenaars

12 januari 2024

Schrijf je nu in voor KunstCultuurWeekend in Oudorp

Het KunstCultuurWeekend in Oudorp vindt dit jaar plaats in het weekend van 10 t/m 12 mei. Het wordt een spannende mix van beeldende kunst en podiumkunsten

Inschrijven Flessenpost uit Alkmaar
Dan spoelt het flesje iedere vrijdag aan in je mail
AANMELDEN
Uw e-mailadres wordt alleen gebruikt voor het versturen van de Flessenpost uit Alkmaar. U kunt altijd de afmeldlink gebruiken, deze is opgenomen in de nieuwsbrief.
close-link
Terug