Woningnood en tulpenmanie
Chris Houtman
Gepubliceerd: 24 september 2021
Iedereen die weleens een geschiedenisboek heeft opengeslagen zal ermee bekend zijn: de tulpenmanie van de jaren 1634 – 1637, een waanzinnige windhandel in koopopties op zeldzame tulpenbollen die duizenden speculanten, die zichzelf Floristen noemden, aan de rand van de financiële afgrond bracht. Ook in Alkmaar woedde deze gekte. Sterker nog in 1636 bracht de bollencollectie van Wouter Winkel, bij leven kastelein van de Alkmaarse Oude Schuttersdoelen, de onvoorstelbare som van 90.000 gulden op voor 70 exemplaren. Omgerekend naar hedendaagse waarden meer dan een miljoen. Maar hiermee hebben we het meteen ook over het hoogtepunt van de manie, want omstreeks diezelfde tijd stortte de windhandel als een kaartenhuis in elkaar, met alle gevolgen van dien.
De huidige crisis op de woningmarkt wordt steeds vaker vergeleken met deze 17e eeuwse jacht op snel geld, maar er is één wezenlijk verschil: toentertijd was de inzet tulpenbollen, terwijl er tegenwoordig wordt gespeculeerd met een van de primaire levensbehoeftes van de mens: een dak boven het hoofd. Deze week werd bekend dat de huizenprijzen het laatste jaar maar liefst 17,8 % zijn gestegen en dat het einde van deze geldzucht nog niet in zicht is. Voor mensen die in de gelukkige omstandigheid zijn dat ze reeds een woning bezitten een prettig idee, maar voor starters op de woningmarkt of voor (studerende) jongeren die een kamer willen huren is het niet meer te doen, aangezien de prijsstijgingen ook doorwerken in de huren die anno nu zonder enig gevoel van schaamte worden gevraagd. In grote steden als Amsterdam is de ellende het grootst. In een vlog van het Parool was onlangs te zien hoe een huisbaas een bovenwoning in Amsterdam-West dusdanig had vertimmerd dat hij er tien studenten in kon huisvesten, die genoegen moesten nemen met een hok van 2 bij 4 meter, waarvoor maar liefst € 700,- kale huur moest worden neergeteld. € 7.000,- per maand, ten koste van jonge mensen die geen kant op kunnen, dat is pure uitbuiting en zou verboden moeten worden. Het gevolg is dat veel woningzoekenden geen andere keus hebben dan uit te wijken naar plaatsen in de omgeving van de grote steden, met als gevolg dat ook daar nu de prijzen omhoog schieten.
Sinds het aantreden van kabinet Rutte III kent Nederland geen minister van Volkshuisvesting meer en die laatste minister Stef Blok, was tijdens Rutte II eigenlijk meer bezig met het privatiseren van de woningmarkt ten gunste van beleggers, projectontwikkelaars en huisjesmelkers, dan dat hij opkwam voor de belangen van woningzoekenden. Het oude ministerie werd opgedeeld over verschillende departementen wat de eenheid van beleid uiteraard niet ten goede kwam. En nu zijn we uitgekomen op een situatie dat zelfs de mensen die we nodig hebben om onze samenleving draaiende te houden, zoals leerkrachten, politieagenten, verpleegkundigen, middenstanders en werklieden de woonlasten in hun eigen stad niet meer kunnen opbrengen. Dan moeten toch alle alarmbellen afgaan zou je denken, maar nee hoor, terwijl veel politici schreeuwen om een aparte minister voor Wonen houdt de demissionaire regering ons zoet met vage beloftes over het bouwen van nieuwe huizen, maar optreden tegen uitbuiters van speculanten en huisjesmelkers, ho maar!
En hoe is de situatie in Alkmaar? Ook onrustbarend helaas. Een voorbeeld: het goedkoopste woninkje dat je momenteel op Funda aantreft staat aan de Honthorstlaan, het betreft een appartement van 32 m2 waarvoor € 150.000,- dient te worden neergeteld. Terwijl de gemiddelde vierkante meterprijs in Alkmaar € 3.464,- bedraagt, kost dit flatje aan de Honthorstlaan € 4.688,- per m2. Is dat veel? Ja, dat kun je wel zeggen. In het rijke Wassenaar (nummer negen op de landelijke lijst van gemiddelde vierkante meterprijzen) doet een m2 net iets meer namelijk€ 4.748,-, maar daarna zou in diezelfde lijst de goedkoopste flat van Alkmaar komen. Op de voet gevolgd door lustoordachtige woonplekken als Ouder-Amstel, Rozendaal en Bergen.
We weten allemaal wat de oorzaken zijn van de huidige wooncrisis. Natuurlijk moeten er snel veel woningen worden bijgebouwd, maar de onheuse praktijken in de sfeer van huisjesmelken, overbieden en speculatie zijn vooral in de hand gewerkt door de verregaande privatisering. Ik vind het prima dat mensen met geld zich overgeven aan speculeren, maar laat ze dat doen met tulpenbollen of desnoods cryptovaluta of andere onzin, maar blijf van elementaire levensbehoeftes als wonen af! Dat is onverantwoord. Zelfs die maffe Floristen uit de 17e eeuw brandden daar hun vingers niet aan, bij hen was het eigen schuld dikke bult. Maar in deze crisis zijn het niet dat soort rijke stinkerds die met de gebakken peren zitten, maar onschuldige woningzoekenden. Schande!
Chris Houtman
Illustraties:
Flat Honthorstlaan, goedkoop en tegelijkertijd schrikbarend duur, foto: Chris Houtman
17e eeuws pamflet tegen de Tulpenmanie der floristen, bron: Wikimedia Commons
Klik op één van de afbeeldingen voor een vergroting.
Deel
