Op rondreis naar het verleden
Column: Mieke Biesheuvel
Gepubliceerd: 19 mei 2023
Wanneer in de raadszaal het nieuwe coalitieakkoord zal worden gepresenteerd en de nieuwe wethouders worden benoemd, land ik op de luchthaven in Jakarta, Indonesië. Een reis die al lang geleden gepland was en door de coronapandemie nog twee jaar was uitgesteld. Maar nu gaan we dan toch, eindelijk.
Samen met mijn zoon zal ik op Java op zoek gaan naar plekken en gebieden waar mijn vader 75 jaar geleden drie jaar lang gewoond en gewerkt heeft. Hij werd als dienstplichtig soldaat in 1946 uitgezonden naar wat toen nog Nederlands-Indië werd genoemd om daar de ‘orde en vrede’ te herstellen na de bezetting van de Japanners in de Tweede Wereldoorlog. Dat de lokale bevolking dat moment aangreep om zich eindelijk uit de overheersing van Nederland te ontworstelen, daar had hij nog geen weet van. Net zo min als dat hij weet had van verschillende Indonesische guerrillagroeperingen die met grof geweld alle Europese en halfbloed-afstammelingen verjoegen of vermoordden (de Bersiap-periode in 1945-1946). Hij werd uitgezonden en ging er met uiterst goede bedoelingen heen. Over zijn ervaringen heb ik in 2019 een roman geschreven, getiteld ‘Oorlog aan de Overkant’.
Nu ga ik zelf op rondreis op Java en bezoek ik de plaatsen waar hij heeft gewoond. We gaan op zoek naar hospitalen waar hij ooit werkte en kampongs waar hij lokale vrienden had. Het is dus geen typische toeristenvakantie, al zullen we natuurlijk wel een paar toeristische trekpleisters gaan bezoeken. Maar het allerspannendste is de zoektocht naar mijn mogelijke halfzus of -broer. Hij of zij zou nu rond de 70 jaar moeten zijn en in theorie nog kunnen leven. Het is zoeken naar de bekende speld in de hooiberg en de kans op succes is klein, maar we gaan een poging wagen.
Zelf heb ik geen Indische roots, maar door de liefde die mijn vader had voor Indonesië was mijn jeugd doorspekt met Indische invloeden. Er hingen krissen en wajangpoppen als souvenirs aan de muren, op zondag klonk er krontjongmuziek uit de speakers, mijn moeder kookte met regelmaat de meest fantastische Indische rijsttafels, we keken naar Tante Lien op tv en elk jaar gingen we naar Den Haag voor de Pasar Malam. Toch ben ik nog niet eerder zelf naar Indonesië gegaan. Sterker; ik heb nog nooit zo’n verre reis gemaakt en ben nog niet eerder zo lang van huis geweest.
Binnenkort loop ik daar, in dat mooie warme tropische land uit de dromen van mijn vader, in zijn voetsporen. Samen met mijn zoon, zijn kleinzoon. En ik voel het, ik weet het, mijn vader is er ook. Bij ons, met ons. Drie generaties op rondreis naar een ver verleden. En vergeef me; de Alkmaarse politieke loopgravenoorlog is dan even heel ver weg.
Mieke Biesheuvel
Raadslid Leefbaar Alkmaar